Thực tiễn cách mạng nước ta đã chứng minh công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng trong xây dựng, chỉnh đốn và nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, góp phần quan trọng vào việc bảo vệ đường lối, tư tưởng, quan điểm, giữ vững nguyên tắc, kỷ luật, kỷ cương của Đảng. Mục tiêu của công tác kiểm tra, giám sát là nhằm đánh giá đúng ưu điểm của cấp ủy, tổ chức đảng và đảng viên để kịp thời phát huy; phát hiện, làm rõ thiếu sót, khuyết điểm để kịp thời uốn nắn, khắc phục và xử lý nghiêm minh các trường hợp vi phạm, góp phần xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh; phục vụ việc tổng kết thực tiễn, nhân rộng những nhân tố mới, bổ sung, hoàn thiện và phát triển đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; chống tư tưởng bảo thủ, trì trệ, cục bộ, bản vị, chống quan liêu, tham nhũng, tiêu cực, lãng phí...
Trước yêu cầu nhiệm vụ chính trị của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, công tác kiểm tra cần được tăng cường, ngày 16/10/1948 tại An toàn khu Định Hóa - Thái Nguyên, Ban Thường vụ Trung ương Đảng (khóa I) ban hành Quyết nghị số 29-QN/TW về việc thành lập Ban Kiểm tra Trung ương - Cơ quan kiểm tra chuyên trách đầu tiên của Đảng ta. Từ đó, ngày 16/10/1948 được xác định là Ngày truyền thống, là mốc son đầu tiên trong chặng đường phát triển của Ngành Kiểm tra Đảng.
Từ khi ra đời cho đến nay, cơ quan chuyên trách của Đảng đã nhiều lần được bổ sung, điều chỉnh về chức năng, nhiệm vụ, phát triển về tổ chức và đội ngũ cán bộ để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong từng giai đoạn cách mạng. Tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ II (tháng 02/1951), Ban Chấp hành Trung ương quyết định hợp nhất Ban Kiểm tra Trung ương và Ban Thanh tra Chính phủ làm một, đồng chí Hồ Tùng Mậu, Trưởng Ban Kiểm tra Trung ương được cử kiêm chức Tổng Thanh tra Chính phủ. Ngày 25/4/1956, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký sắc lệnh số 263/SL cử đồng chí Nguyễn Lương Bằng làm Trưởng Ban Kiểm tra Trung ương kiêm chức Tổng Thanh tra Chính phủ. Đến tháng 4/1957, Ban Bí thư Trung ương Đảng ra Chỉ thị số 16/CT-TW chủ trương tách riêng Ban Kiểm tra Trung ương và Ban Thanh tra Chính phủ. Và từ Đại hội lần thứ III của Đảng, tháng 9/1960, Ban Kiểm tra được đổi tên thành Ủy ban Kiểm tra và được thành lập đến cấp quận ủy, huyện ủy và tương đương.
Ngày 14/8/1969 tại Tây Ninh, Trung ương Cục miền Nam ra Nghị quyết số 13/NQ về việc thành lập Ban Kiểm tra Trung ương Cục miền Nam. Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng 30/4/1975, Ban Kiểm tra Trung ương Cục miền Nam được hợp nhất vào Ủy ban Kiểm tra Trung ương và đặt dưới sự lãnh đạo của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư.
Đến Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ V, tháng 3/1982, Điều lệ Đảng quy định đảng ủy cơ sở được cử ra Ủy ban Kiểm tra. Như vậy, từ Đại hội V của Đảng đến nay, Ủy ban Kiểm tra được thành lập từ Trung ương đến cơ sở.
Qua mỗi nhiệm kỳ đại hội Đảng, nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban Kiểm tra được bổ sung, điều chỉnh và đưa vào Điều lệ Đảng: Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII, Điều lệ Đảng quy định tăng thẩm quyền thi hành kỷ luật đối với đảng viên cho Ủy ban kiểm tra từ cấp huyện ủy, quận ủy và tương đương trở lên; quy định cơ quan Ủy ban kiểm tra cấp trên hướng dẫn, đôn đốc, chỉ đạo Ủy ban kiểm tra cấp dưới thực hiện nhiệm vụ công tác kiểm tra. Đại hội toàn quốc lần thứ X của Đảng đã bổ sung chức năng, nhiệm vụ giám sát cho Ủy ban kiểm tra các cấp. Ban Chấp hành Trung ương ban hành Nghị quyết về tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của Đảng. Đây là nhiệm vụ xuất phát từ thực tiễn của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong giai đoạn mới, nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng; giữ vững kỷ cương, kỷ luật của Đảng; phòng ngừa, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên.
77 năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Ban Chấp hành Trung ương, mà trực tiếp, thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư và cấp ủy các cấp, công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật của Đảng đã có nhiều chuyển biến rõ rệt, đạt được những kết quả quan trọng, toàn diện, được cán bộ, đảng viên và nhân dân đồng tình, ủng hộ, đánh giá tích cực, góp phần giữ vững ổn định chính trị, trật tự, kỷ cương, thúc đẩy kinh tế - xã hội của đất nước phát triển nhanh và bền vững; củng cố, tăng cường niềm tin của Nhân dân đối với Đảng và Nhà nước.

Cùng với sự hình thành và phát triển của Ngành kiểm tra Đảng, Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy Công an tỉnh được thành lập từ năm 1986 gồm 07 đồng chí. Trải qua nhiều giai đoạn, đội ngũ cán bộ kiểm tra Đảng đã nỗ lực phấn đấu thực hiện toàn diện các nhiệm vụ theo quy định của Điều lệ Đảng; chủ động tham mưu và thực hiện tốt nhiệm vụ được Đảng ủy Công an tỉnh giao. Đặc biệt, sau khi Cơ quan Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy Công an tỉnh Đồng Nai được thành lập, với vị trí là một đơn vị tương đương cấp phòng, trực thuộc Công an tỉnh theo Quyết định số 10468/QĐ-BCA ngày 10/12/2020 của Bộ trưởng Bộ Công an, đã khẳng định vai trò chủ động tham mưu Ban Thường vụ Đảng ủy, Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy Công an tỉnh trong lãnh đạo, chỉ đạo, đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát; tổ chức quán triệt, triển khai kịp thời, nghiêm túc các quy định, hướng dẫn, chương trình, kế hoạch về công tác kiểm tra, giám sát của Đảng; đẩy mạnh kiểm tra chuyên đề về quy trình, quy chế công tác; tập trung kiểm tra, giám sát những bộ phận có nguy cơ xảy ra tiêu cực, sai phạm. Từ đó, chủ động làm tốt phòng ngừa, kịp thời phát hiện sớm để ngăn chặn, khắc phục khuyết điểm, vi phạm của tổ chức đảng và đảng viên ngay từ khi còn mới manh nha, không để vi phạm nhỏ tích tụ thành sai phạm lớn, kéo dài, lan rộng.
Đội ngũ cán bộ kiểm tra các cấp trong Đảng bộ Công an tỉnh luôn kiên định lập trường tư tưởng, có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với Đảng, đoàn kết nội bộ, vượt qua mọi khó khăn, không ngừng phấn đấu, trưởng thành, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Những kết quả đạt được của lực lượng kiểm tra Đảng trong thời gian qua đã góp phần xây dựng Đảng, xây dựng Đảng bộ, lực lượng Công an Đồng Nai trong sạch, vững mạnh, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị bảo đảm an ninh trật tự trên địa bàn.

Nhận thức sâu sắc về vị trí, ý nghĩa, tầm quan trọng công tác kiểm tra, giám sát; để tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được và nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát trong thời gian tới, cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp trong Công an tỉnh sẽ tiếp tục tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng; đổi mới nội dung, phương pháp kiểm tra, giám sát, kỷ luật Đảng; tăng cường công tác nắm tình hình, chủ động phòng ngừa sai phạm trên cơ sở giữ vững nguyên tắc công khai, dân chủ, khách quan, phát huy tinh thần tự giác của tổ chức đảng và đảng viên, triển khai đồng bộ, hiệu quả các biện pháp kiểm tra, giám sát, kỷ luật Đảng theo đúng quan điểm “thực hiện đồng bộ giữa công tác kiểm tra và công tác giám sát”, “giám sát phải mở rộng”, “kiểm tra phải trọng tâm, trọng điểm”, kết hợp chặt chẽ giữa xây và chống, trong đó xây là chính; mục tiêu chính là giáo dục, phòng ngừa và ngăn chặn nhưng quyết liệt, nghiêm túc trong thi hành kỷ luật theo phương châm “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”. Tổ chức thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả Quy chế phối hợp giữa Đảng ủy Công an tỉnh với Đảng ủy các phường, xã trực thuộc Đảng bộ tỉnh trong thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật của Đảng đối với tổ chức đảng, đảng viên thuộc Chi bộ, Đảng bộ Công an cấp xã trực thuộc tỉnh; tập trung xây dựng và kết nối đồng bộ các dữ liệu để hướng tới thực hiện mục tiêu “giám sát trên dữ liệu, kiểm tra trên dữ liệu”, phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ trong kỷ nguyên mới…
Kế thừa và phát huy truyền thống vẻ vang 77 năm Ngành Kiểm tra Đảng, với tinh thần không quản ngại khó khăn, tận tụy và trách nhiệm, đội ngũ cán bộ kiểm tra Đảng nói chung, cán bộ kiểm tra Đảng trong lực lượng Công an tỉnh Đồng Nai nói riêng tiếp tục giữ vững bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức cách mạng, luôn học tập thấm nhuần đường lối, quan điểm của Đảng, không ngừng trau dồi kiến thức, năng lực công tác chuyên môn để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Đặc biệt, mỗi cán bộ kiểm tra Đảng phải nêu cao ý thức tổ chức và kỷ luật, dũng khí đấu tranh, không dao động, không bị lôi kéo trước những cám dỗ, không bị khuất phục trong mọi hoàn cảnh, luôn phấn đấu thực hiện lời dạy của Bác Hồ: “Chí công, vô tư, không thiên vị, không thành kiến”, bảo vệ lẽ phải, bảo vệ Đảng, nỗ lực, phấn đấu góp phần làm trong sạch đội ngũ đảng viên, xây dựng Đảng bộ Công an tỉnh Đồng Nai ngày càng vững mạnh, tinh nhuệ, vun đắp và tô thắm thêm truyền thống vẻ vang của ngành Kiểm tra Đảng "Tuyệt đối trung thành, đoàn kết, trung thực, liêm khiết, kỷ cương và tận tụy".