Các văn bản pháp luật căn bản
Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13 ngày 27/11/2015, có hiệu lực từ 01/01/2018 - là văn bản quy định về tội phạm và hình phạt; Bộ luật Tố tụng Hình sự số 101/2015/QH13 ngày 27/11/2015, có hiệu lực từ 01/7/2016.
Nhằm đáp ứng yêu cầu phòng, chống tội phạm và thực tiễn đấu tranh an ninh, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự - số 86/2025/QH15, có hiệu lực từ 01/7/2025 và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng Hình sự - số 99/2025/QH15, có hiệu lực từ 01/7/2025.
Luật mới 2025 có gì thay đổi?
Với Bộ luật Hình sự (sửa đổi 2025), một số điểm mới nổi bật là Nhân đạo hơn: Bỏ hình phạt tử hình đối với 8 tội danh (Tội Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân - Điều 109; Tội Gián điệp - Điều 110; Tội Phá hoại cơ sở vật chất kỹ thuật của Nhà nước - Điều 114; Tội Sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh - Điều 194; Tội Vận chuyển trái phép chất ma túy - Điều 250; Tội Tham ô tài sản - Điều 353; Tội Nhận hối lộ - Điều 354; Tội Phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược - Điều 421). Đây là bước tiến lớn, thể hiện chính sách nhân đạo của Nhà nước, thay thế bằng các hình phạt khác như tù chung thân; Nghiêm khắc hơn với ma túy: Bổ sung các chất ma túy cực kỳ nguy hiểm và đang phổ biến như Ketamine và Fentanyl vào cấu thành tội phạm. Chỉ cần liên quan đến các chất này, khung hình phạt sẽ rất nặng.
Với Bộ luật Tố tụng Hình sự (sửa đổi 2025), điểm mới nổi bật là Tố tụng rõ ràng, công bằng hơn: Quy định mới làm rõ thẩm quyền của Tòa án các cấp, thủ tục tố tụng và các quyền của người tham gia tố tụng. Mục tiêu chung: bảo vệ quyền con người, quyền công dân, đảm bảo việc xử lý tội phạm đúng người, đúng tội, đúng pháp luật - đồng thời tăng cường hiệu quả và tính minh bạch, công bằng của tố tụng hình sự.
Đối tượng áp dụng & vai trò của lực lượng Công an nhân dân
Mọi cá nhân, pháp nhân khi thực hiện hành vi vi phạm hình sự sẽ bị áp dụng theo quy định của Bộ luật Hình sự và chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Cơ quan tiến hành tố tụng (Công an, Viện kiểm sát, Tòa án) thực hiện hoạt động điều tra, truy tố, xét xử theo đúng quy trình Bộ luật Tố tụng Hình sự và văn bản sửa đổi bổ sung.
Đối với lực lượng Công an nhân dân, việc nắm chắc các quy định này quyết định khả năng phát hiện, xử lý vi phạm tội phạm hiệu quả, đồng thời tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật đến nhân dân.
Hành vi bị nghiêm cấm thường gặp, va chạm trong cuộc sống & chế tài xử lý, hậu quả pháp lý
Trong cuộc sống, đôi khi ranh giới giữa "sai" và "phạm tội" rất mong manh. Hãy tuyệt đối tránh xa các hành vi phổ biến nhưng gây hậu quả nghiêm trọng như: Trộm cắp, cướp giật tài sản; Sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng nhái; Tham ô, đưa hoặc nhận hối lộ (Điều 354 BLHS); Mua bán, tàng trữ, tổ chức sử dụng ma túy (đặc biệt lưu ý các chất mới như Ketamine, Fentanyl); Tổ chức đánh bạc và đánh bạc; Chống người thi hành công vụ… để tránh hậu quả: Không chỉ là phạt tiền hay các án phạt tù, hậu quả pháp lý là một "vết sẹo" trong lý lịch, ảnh hưởng đến quyền lợi công dân, bằng cấp, tương lai nghề nghiệp, uy tín của chính bạn và là gánh nặng, nỗi đau cho gia đình và người thân. Gia đình, cộng đồng chịu ảnh hưởng, mất niềm tin, kinh tế, an ninh trật tự địa phương bị ảnh hưởng.
Việc tố tụng không đúng quy định hoặc vi phạm quyền con người sẽ gây khiếu nại, tố cáo, ảnh hưởng tới quyền thi hành án và công bằng xã hội.
Năm Lời khuyên "Vàng" để sống an toàn, đúng luật

Luôn nghiên cứu, cập nhật các sửa đổi mới của Bộ luật Hình sự và Bộ luật Tố tụng Hình sự, đặc biệt các điểm mới có hiệu lực từ ngày 01/7/2025 để biết mình được bảo vệ thế nào và cần tránh điều gì.
Trong sinh hoạt, kinh doanh, giao tiếp xã hội - hãy tuyệt đối không thực hiện hành vi vi phạm pháp luật, kể cả “nhỏ” như sử dụng chất ma túy, mua bán hàng giả, chống người thi hành công vụ. Đừng để "một phút bốc đồng" hủy hoại tương lai.
Nếu bạn hoặc người thân bị triệu tập điều tra, truy tố, xét xử - hãy phối hợp với cơ quan chức năng, đề nghị được bào chữa, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, không giấu giếm hoặc né tránh.
Là tổ chức, đơn vị phải chủ động tổ chức tập huấn nội bộ về sửa đổi luật hình sự, tố tụng hình sự để cán bộ, nhân viên hiểu rõ quyền và nghĩa vụ, giảm thiểu vi phạm. Hiểu luật giúp giảm thiểu rủi ro pháp lý cho cả tổ chức.
Mọi người hãy trở thành “đối tác” với lực lượng Công an nhân dân. Khi phát hiện tội phạm phải kịp thời tố giác hành vi vi phạm, cung cấp thông tin, phối hợp để bảo vệ an ninh trật tự, từ đó góp phần xây dựng xã hội lành mạnh, an toàn.
Pháp luật là bạn - Tội phạm là đối thủ
Mỗi chúng ta đều có vị trí, vai trò trong việc xây dựng một xã hội thượng tôn pháp luật. Việc nắm rõ và thực hiện nghiêm các quy định của Bộ luật Hình sự và Bộ luật Tố tụng Hình sự không chỉ bảo vệ quyền và lợi ích của bản thân mà còn góp phần giữ gìn bình yên cho gia đình, cộng đồng và địa phương.
Hãy cùng lực lượng Công an nhân dân và các cơ quan pháp luật đồng hành trên tinh thần “Pháp luật là bạn - tội phạm là đối thủ”. Tìm hiểu, chấp hành và lan tỏa văn hóa pháp luật để tạo dựng một môi trường sống an toàn, công bằng, văn minh - Hãy cùng lực lượng Công an lan tỏa tinh thần thượng tôn pháp luật tại tỉnh Đồng Nai và trên toàn quốc.