Từ trăn trở “làm sao để dân hiểu” đến sáng kiến “QR code tự thân”
Ngày 1/7/2025 đánh dấu một bước ngoặt trong công tác quản lý hành chính: Khi thực hiện thủ tục đăng ký xe (mô tô, xe gắn máy), người dân sẽ thao tác trực tuyến toàn trình và nhận kết quả ngay tại Công an phường/xã nơi mình cư trú. Đây là chủ trương lớn, thể hiện rõ quyết tâm cải cách thủ tục hành chính, giảm tải cho cấp trên và đưa dịch vụ công đến gần dân nhất.

Tuy nhiên, “lý thuyết” là vậy, nhưng “thực tế” lại có những rào cản. Sau sáp nhập, phường Bình Phước trở thành địa bàn rộng với hơn 111 ngàn nhân khẩu, dân cư đa dạng, Ban chỉ huy Công an phường sớm nhận diện được “nút thắt” lớn nhất: Tâm lý người dân rất e ngại công nghệ và sự bỡ ngỡ trước các quy trình trực tuyến.
Đại úy Lê Nghĩa, cán bộ trực tiếp thu nhận hồ sơ đăng ký phương tiện của Công an phường chia sẻ: “Nếu chúng ta chỉ dán một tờ thông báo chung chung, hoặc một văn bản hướng dẫn từ cấp trên với ngôn ngữ hành chính, thì chắc chắn người dân, nhất là các cô chú lớn tuổi, sẽ rất bối rối. Họ sẽ lại phải hỏi đi hỏi lại, cán bộ lại phải giải thích lặp lại. Vô hình chung, “toàn trình” lại thành “gian nan”.
Trăn trở đó chính là điểm khởi đầu cho một sáng kiến “cây nhà lá vườn” nhưng đầy tâm huyết. Thay vì chờ đợi một bộ hướng dẫn chuẩn, Đại úy Lê Nghĩa đã trăn trở và tự mình bắt tay vào việc nghiên cứu, chuyển hóa “công nghệ phức tạp” thành đơn giản “một chạm” để giúp Nhân dân, kể cả người “mù công nghệ” nhất cũng dễ dàng thực hiện thủ tục khi đăng ký phương tiện.

Đại úy Lê Nghĩa bộc bạch: “Khi bắt tay vào làm mã QR hướng dẫn quy trình đăng ký xe toàn trình trên Cổng Dịch vụ công, tôi đã ghi chép, chụp ảnh giao diện màn hình thao tác qua từng bước, từng nút bấm, từng ô thông tin cần điền rồi đánh số thứ tự, đánh dấu rõ ràng, hướng dẫn bằng ngôn ngữ đời thường, dễ hiểu nhất sau đó tạo file hướng dẫn trực quan, sinh động. Cuối cùng, các thông tin được tích hợp gói gọn trong một mã QR duy nhất và đặt ở những vị trí dễ thấy nhất tại bộ phận Một cửa tiếp dân của phường; đồng thời chia sẻ qua Zalo để mọi người cùng biết và dễ dàng thực hiện được ngay”.

“Quét QR là xong!” - Hiệu quả kép từ một hành động nhỏ
Ngay từ những ngày đầu tháng 7/2025, hiệu quả của sáng kiến này đã được minh chứng rõ rệt. Chị Ngô Thị Tỷ (36 tuổi, ngụ tại khu phố Phú Thanh, phường Bình Phước) đưa chiếc xe máy điện mới mua đến đăng ký. Thay vì loay hoay với đống giấy tờ, chị được Đại úy Lê Nghĩa mỉm cười và chỉ vào tấm biển QR: “Chị quét mã này trên điện thoại nhé. Có hướng dẫn “cầm tay chỉ việc” rồi, chị làm theo, vướng đâu em hỗ trợ ngay”.
Chị Tỷ kể lại: “Tôi khá bất ngờ. Hướng dẫn chi tiết không thể tin được, từng bước một, có hình minh họa. Tôi cứ thế làm theo trên điện thoại của mình. Chỉ mất khoảng 10 phút là khai báo xong toàn bộ. Trong lúc ngồi chờ, tôi đã hoàn tất thủ tục. Nhanh và tiện hơn cả tưởng tượng”.
Câu chuyện của chị Ngô Thị Tỷ không phải là duy nhất. Hình ảnh người dân cầm điện thoại, bình tĩnh quét mã và tự mình thực hiện thủ tục đã trở nên quen thuộc tại trụ sở Công an phường Bình Phước.
Hiệu quả không chỉ đến với người dân. Đối với cán bộ chiến sĩ, đây là một sự “giải phóng” thực sự. Khối lượng công việc giải thích, hướng dẫn lặp đi lặp lại đã giảm đến 80%. Thay vào đó, họ có thời gian để tập trung vào việc “hậu kiểm” hồ sơ, hỗ trợ trực tiếp những trường hợp đặc biệt (người lớn tuổi không có điện thoại thông minh, người khuyết tật) và xử lý các nghiệp vụ khác.
Đại úy Ngô Xuân Thế, một cán bộ tiếp dân vui vẻ nói: “Trước đây, một buổi sáng chúng tôi phải “khản cổ” vì giải thích. Giờ đây, chỉ cần nói “Quét QR đi ạ”, người dân vui vẻ làm, chúng tôi cũng thảnh thơi hơn để làm tốt việc chuyên môn. Đúng là hiệu quả kép”.
Không chỉ là công nghệ, đó là tư duy “Vì Nhân dân phục vụ”
Thành công của Công an phường Bình Phước không nằm ở việc tạo ra một công nghệ gì mới. Mã QR là thứ đã quá phổ biến. Sau thành công này nằm ở tư duy phục vụ và sự sáng tạo trong cách làm. Cán bộ, chiến sĩ đã không “ngồi chờ” chỉ thị hay một giải pháp công nghệ vĩ mô. Họ đã chủ động “đi trước một bước”, tự mình tìm ra vấn đề của người dân và dùng chính công cụ đơn giản nhất để giải quyết vấn đề đó một cách triệt để.
Sự “dễ hiểu, dễ làm” trong bộ hướng dẫn của Công an phường Bình Phước chính là biểu hiện rõ nét nhất của việc “lấy người dân làm trung tâm”. Họ đã phá vỡ rào cản ngôn ngữ hành chính khô khan, biến công nghệ thành công cụ thân thiện, chứ không phải là một gánh nặng mới.
Sáng kiến này, tuy nhỏ bé ở cấp phường, nhưng lại mang ý nghĩa lớn trong việc xây dựng hình ảnh người chiến sĩ Công an nhân dân trong thời kỳ mới: Thông thạo nghiệp vụ, nhạy bén công nghệ và luôn đặt lợi ích của Nhân dân lên hàng đầu. Đó chính là cốt lõi của việc xây dựng “Chính phủ số” từ nền tảng “cơ sở số”.
Thượng tá Nguyễn Đức Thành, Trưởng Công an phường Bình Phước khẳng định: “Sáng kiến của Đại úy Lê Nghĩa nói riêng và đội ngũ cán bộ, chiến sĩ tiếp dân nói chung đã thể hiện một tư duy làm việc mới - tư duy chủ động, sáng tạo và thấu hiểu tâm tư của người dân. Giữa làn sóng chuyển đổi số mạnh mẽ, chính những sáng kiến nhỏ nhưng thực chất như thế này mới là yếu tố quyết định, biến các chủ trương, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước đi vào đời sống một cách nhẹ nhàng và hiệu quả nhất. Ban chỉ huy Công an phường xem đây là một bài học kinh nghiệm quý giá, một mô hình “điểm” cần được nhân rộng ra các bộ phận nghiệp vụ khác. Đồng thời, sẽ quan tâm thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa công tác chuyển đổi số với tinh thần của người phục vụ, hóa giải mọi rào cản công nghệ hiện nay”.
Qua đây, Công an phường Bình Phước khuyến nghị: Để quá trình đăng ký xe trực tuyến toàn trình diễn ra thuận lợi nhất, người dân cần chuẩn bị sẵn điện thoại thông minh chụp sẵn hình ảnh rõ nét các giấy tờ cần thiết (như hóa đơn GTGT, giấy kiểm tra chất lượng xuất xưởng...) để tải lên hệ thống trong quá trình khai báo đăng ký xe. Hãy sử dụng bảng hướng dẫn bằng mã QR để thuận lợi và tiết kiệm thời gian. Chỉ quét các mã QR được niêm yết công khai tại trụ sở cơ quan Công an. Tuyệt đối không quét các mã QR lạ, không rõ nguồn gốc được gửi qua tin nhắn hay mạng xã hội để tránh nguy cơ bị lừa đảo, đánh cắp thông tin cá nhân.
Đối với người không có điện thoại thông minh, người lớn tuổi hoặc người gặp khó khăn về công nghệ, Công an phường luôn có cán bộ trực để hỗ trợ trực tiếp tại nơi đăng ký xe.