Quán triệt, thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Bộ Công an, Thường trực Tỉnh ủy, UBND tỉnh, lực lượng Công an tỉnh đã triển khai thực hiện quyết liệt, đồng bộ nhiều biện pháp phòng ngừa, đấu tranh có hiệu quả với các hoạt động khai thác, kinh doanh tài nguyên khoáng sản trái phép trên địa bàn tỉnh. Qua đó, tình hình khai thác khoáng sản, nhất là khai thác cát trái phép trên tuyến sông Đồng Nai đã có chuyển biến tích cực góp phần bảo đảm ANTT trên địa bàn.
Hiện nay trên địa bàn tỉnh có 44 mỏ đá, cát xây dựng, vật liệu san lấp, đất sét được cấp giấy phép khai thác khoảng sản. Khoáng sản được phân bố rải rác khắp nơi trên toàn tỉnh; trong bối cảnh Đồng Nai và các tỉnh, thành trong khu vực đang trong giai đoạn phát triển mạnh về hạ tầng giao thông, nhất là Dự án Cảng hàng không Quốc tế Long Thành đang được đẩy nhanh tiến độ, cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu, Dầu Giây – Liên Khương, Vành đai 3, Vành đai 4… đang được triển khai; nhu cầu xây dựng nhà ở, san lấp mặt bằng của các doanh nghiệp, người dân gia tăng, dẫn đến phát sinh nhu cầu sử dụng tài nguyên khoáng sản (nhất là cát, đất, đá) là rất lớn.
Từ đầu năm 2023 đến nay, Công an tỉnh đã chỉ đạo các phòng nghiệp vụ, công an các đơn vị, địa phương tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các chính sách pháp luật mới về công tác quản lý tài nguyên, khoáng sản, triển khai nhiều đợt cao điểm để phòng ngừa, đấu tranh với các hành vi vi phạm liên quan đến tài nguyên khoáng sản…ngoài ra còn thường xuyên phối hợp với các ngành chức năng tham mưu cho cấp ủy, chính quyền từ tỉnh đến cơ sở chỉ đạo triển khai thực hiện có hiệu quả nhiều giải pháp tích cực trong giải quyết các vấn đề quản lý, khai thác tài nguyên khoáng sản. Tuyên truyền, phổ biến pháp luật nâng cao nhận thức và ý thức trách nhiệm của cán bộ, Nhân dân trong công tác phòng ngừa, đấu tranh, tố giác tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật trong công tác bảo vệ môi trường nói chung, hoạt động khai thác, kinh doanh, vận chuyển, tập kết khoáng sản nói riêng. Tổ chức định kỳ và đột xuất kiểm tra, giám sát chặt chẽ các đơn vị, cá nhân có hoạt động thăm dò, khai thác, kinh doanh, vận chuyển khoáng sản chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật về hoạt động khai thác, chế biến, tập kết, vận chuyển, kinh doanh khoáng sản.
Tăng cường các biện pháp nghiệp vụ, chủ động phòng ngừa, phát hiện và đấu tranh xử lý nghiêm các hành vi khai thác, vận chuyển, kinh doanh khoáng sản trái phép; quản lý, kiểm tra xác minh, phát hiện các bến, bãi tập kết, kinh doanh khoáng sản trái phép đồng thời quyết liệt đấu tranh với loại tội phạm này. Qua đó trong năm 2023, lực lượng Công an tỉnh đã phát hiện 113 vụ - 180 đối tượng vi phạm pháp luật về các hành vi khai thác, mua, bán, vận chuyển, tiêu thụ khoáng sản trái phép. Qua xác minh đã ra quyết định khởi tố 02 vụ - 04 bị can vi phạm quy định về thăm dò, khai thác tài nguyên, xử phạt vi phạm hành chính 113 vụ với tổng số tiền hơn 1,8 tỷ đồng tịch thu gần 1,2 ngàn m3 đất, 262m3 cát, 2000 viên đá chẻ; 396m3 đá, 02 ghe bơm hút, 05 xe tải ben, 02 xe cuốc và 03 xe ba gác, buộc nộp lại số tiền tương đương giá trị tang vật bị tiêu thụ, phương tiện bị tịch thu gần 2,7 tỷ đồng. Trong đợt cao điểm tấn công trấn áp các loại tội phạm trước, trong và sau tết Nguyên Đán Giáp Thìn năm 2024, lực lượng Công an toàn tỉnh tỉnh đã kiểm tra, phát hiện: 27 vụ, 46 đối tượng có hành vi khai thác, mua bán, vận chuyển cát, sỏi lòng sông trái phép, khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường (đất, đá) không có giấy phép, mua bán, vận chuyển, tàng trữ khoáng sản không có nguồn gốc hợp pháp và hủy hoại đất tạm giữ: 02 ghe gỗ gắn thiết bị bơm hút cát, 03 máy xúc đào, 12 xe tải tự đổ, 06 máy cày, 02 máy đào, 01 tàu sắt bơm hút cát, 01 ghe gỗ vận chuyển cát, 26m3 cát, 84m3 đất, 14m3 đá. Qua xác minh đã tiến hành xử phạt vi phạm hành chính 14 vụ số tiền gần 366 triệu đồng, chuyển UBND các cấp xử lý 5 vụ, số còn lại đang xác minh.


Điển hình, ngày 8/12/2023 Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Đồng Nai đã bắt tạm giam 4 đối tượng Phạm Đức Long, Giám đốc và Bùi Quốc Phú, Phó giám đốc Công ty TNHH Quốc Phú Sơn Lâm đóng tại ấp Võ Dõng 3, xã Gia Kiệm, huyện Thống Nhất và 2 đồng phạm khác để điều tra hành vi vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên. Trước đó, qua các biện pháp nghiệp vụ lực lượng trinh sát Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu và môi trường Công an tỉnh Đồng Nai đã phát hiện Công ty TNHH Quốc Phú Sơn Lâm lợi dụng giấy phép được cơ quan có thẩm quyền cấp phép khai thác đá để khai thác đất trái phép tại mỏ đá Soklu 1 xã Gia Kiệm, huyện Thống Nhất rồi bán ra thị trường, thu lợi bất chính. Qua điều tra, lực lượng công an xác định, sau khi đất khai thác được, các đối tượng đã cung cấp, tiêu thụ tại nhiều địa điểm trên địa bàn huyện Thống Nhất, Vĩnh Cửu. Mở rộng điều tra, lực lượng công an xác định, trong thời gian từ tháng 4 đến tháng 11-2023, Long, Phú đã chỉ đạo các hoạt động khai thác đất trái phép tại mỏ đá Soklu 1 và khu vực ranh giới với số lượng hơn 64 ngàn m3, thu lợi bất chính hơn 4,7 tỷ đồng. Hiện vụ án đang được tiếp tục điều tra mở rộng.
Trên tuyến đường sông thời gian qua, tình hình khai thác cát trái phép trên sông Đồng Nai tuy có giảm nhưng vẫn tiềm ẩn yếu tố phức tạp. Một số đối tượng vẫn bất chấp quy định pháp luật để thực hiện hành vi khai thác, vận chuyển cát trái phép, khuya ngày 21/12/2023, Tổ công tác Đội Cảnh sát đường thủy, phòng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh phối hợp với Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về kinh tế, môi trường Công an huyện Nhơn Trạch, Đội 7, phòng Cảnh sát giao thông Công an TP. Hồ Chí Minh, Trạm Cảnh sát đường thủy Cát Lái, Công an TP. Hồ Chí Minh phát hiện khoảng 08 đối tượng (chưa rõ lai lịch) đang điều khiển 02 ghe gỗ có gắn vòi bơm cùng một số trang thiết bị dùng để bơm hút cát đang trực tiếp bơm cát từ dưới lòng sông lên ghe tại khu vực sông Đồng Nai đoạn gần chân cầu Vành Đai 3, xã Long Tân, huyện Nhơn Trạch, khi phát hiện lực lượng chức năng các đối tượng đã điều khiển ghe vào rạch nhỏ gần chân cầu, lợi dụng đêm tối chúng rút lù đánh chìm ghe và nhảy xuống sông bỏ trốn. Tổ công tác Đội Cảnh sát đường thủy đã tiến hành bảo vệ hiện trường khu vực ghe bị nhấn chìm, thuê đơn vị trục vớt, đưa phương tiện về bến tạm giữ và tiếp tục xác minh, làm rõ và xử lý theo quy định của pháp luật.


Hay khuya ngày 27/1/2024, Tổ công tác Đội Cảnh sát ĐTTP về KT-MT và Công an xã Long Tân, huyện Nhơn Trạch phát hiện 01 ghe gỗ trên ghe có 4 đối tượng (chưa rõ lai lịch) đang tiến hành bơm hút cát trái phép từ lòng sông đoạn Rạch Cá Đối lên khoang 01 ghe vận chuyển cát do ông Đỗ Minh Tâm (41 tuổi) quê tỉnh Long An điều khiển, trong khoang ghe có khoảng 6m3 cát. Khi thấy lực lượng công an các đối tượng trên ghe gỗ bơm hút cát rút lù nhấn chìm ghe và nhảy xuống sông bỏ trốn. Tổ công tác tiến hành thuê đơn vị trục vớt ghe gỗ bơm hút cát và yêu cầu ông Tâm điều khiển ghe vận chuyển cát của mình cùng tang vật về bến giữ ghe xã Long Tân tạm giữ để xử lý theo quy định.
Dự báo trong thời gian tới, tình hình liên quan đến tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến tài nguyên khoáng sản còn tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp. Để tiếp tục nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước trên lĩnh vực này, bên cạnh việc làm tốt công tác tham mưu, Phòng Cảnh sát kinh tế, môi trường sẽ tiếp tục phối hợp với các lực lượng chức năng, công an các huyện, thành phố Biên Hòa, Long Khánh làm tốt công tác tuyên truyền, đồng thời kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. Đấu tranh, xử lý đối với các đối tượng hoạt động khai thác tài nguyên khoáng sản trái phép. Phối hợp với các phòng nghiệp vụ, công an cấp huyện triển khai đồng bộ, quyết liệt để phòng ngừa, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật về tài nguyên khoáng sản. Đối với các tổ chức, cá nhân vi phạm sẽ xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật, nếu tiếp tục tái phạm sẽ kiến nghị cấp có thẩm quyền thu hồi giấy phép hoạt động… kiên quyết vào cuộc đấu tranh với những hành vi vi phạm trong lĩnh vực khai thác tài nguyên khoáng sản, đồng thời giữ ổn định an toàn trật tự trên địa bàn.